Papegaaien zijn geliefde huisdieren, maar met zoveel kleuren en soorten is het voor een aanstaande papegaaienliefhebber soms moeilijk om door de veren de vogel te zien. In dit artikel vind je papegaaien en parkieten die in Nederland als huisdier gehouden kunnen worden. Scroll op je gemak door het artikel en kijk of er een papegaaienras tussenzit dat je aanspreekt. Een papegaai kan een vriend voor het leven zijn; neem dus ruim de tijd om een goede keuze te maken.

Welk papegaaienras past bij mij?

Bij het uitkiezen van een papegaai als huisdier zijn er verschillende factoren om in overweging te nemen.

Formaat: Een grotere vogel heeft meer ruimte nodig. Heb je slechts ruimte voor een kleine kooi, dan kun je beter kiezen voor een kleine papegaaiensoort

Levensverwachting: Bedenk je dat sommige soorten papegaaien wel 60 of 70 jaar oud kunnen worden. Ben je zelf in staat om zo lang voor het dier te zorgen of heb je iemand die de zorg later van je kan overnemen? Je kunt natuurlijk ook een wat oudere papegaai adopteren uit een asiel.

Lawaai: Valkparkietjes zijn vrij stil, maar kaketoes schreeuwen met plezier de hele tent bij elkaar. Een kaketoe kun je dus beter niet nemen als je woont in een kleine flat. Voorkom geluidsoverlast voor jezelf en voor de buren door te kiezen voor een soort die past bij je woonsituatie.

Gezinssituatie: Er zijn soorten papegaaien die goed met een gezin vol kinderen om kunnen gaan, maar er bestaan ook papegaairassen die erg eenkennig zijn of beter door een volwassene gehanteerd kunnen worden. Houd hier rekening bij het kiezen van een geschikte vogel.

Ervaring: Papegaaien en parkieten zijn hartstikke leuke huisdieren, maar als ze niet goed worden opgevoed kunnen ze flink vervelend zijn. Een papegaai die bijt of spullen kapot maakt is voor niemand leuk – voor jou niet en voor het dier niet. Heb je niet zoveel ervaring met het houden van vogels, dan kun je beter kiezen voor een meer zachtaardig en makkelijk opvoedbaar ras. Ga je toch liever voor een lastiger ras, dan is het belangrijk dat je bereid bent om je goed in te lezen en indien nodig hulp in te schakelen.

Welke soorten papegaai zijn er?

In de onderstaande tabel vind je een overzicht van papegaaisoorten in Nederland die je als huisdier kunt houden. Enkele opmerkingen om tijdens het bekijken van de tabel in je achterhoofd te houden

• Je kunt op de namen van de verschillende papegaaisoorten in de tabel klikken om meer te lezen over het dier.
• Er bestaan bijna 400 soorten papegaaien, die op verschillende manieren weer in groepen kunnen worden ingedeeld. De indeling van rassen in de tabel is slechts één van de mogelijkheden; op andere plekken kun je andere classificaties vinden.
• De cijfers en scores in de tabel zijn gemiddelden, maar ieder huisdier is uniek en kan (soms flink) afwijken van de norm. Er bestaan ook Grijze roodstaartpapegaaien die nooit een woord zeggen en Edelpapegaaien die dol zijn op knuffelen. De scores in de tabel zijn slechts indicaties om je een idee te geven.

De verschillende soorten papegaaien

Dwergpapegaai

Dwergpapegaaien (ook wel lovebirds of agapornissen genoemd) zijn kleine, makkelijk hanteerbare papegaaien die zeer geschikt zijn voor beginnende eigenaren. Het zijn erg stille vogels en ze kunnen prima in een appartement. Dwergpapegaaien kunnen goed met kinderen omgaan, al kunnen ze af en toe wel (zachtjes) happen. Met erg kleine kinderen is het daarom wel belangrijk om op te blijven letten. Lovebirds hebben veel energie en zijn dol op spelen en knuffelen. Vaak worden ze alleen gehouden, omdat ze dan meer mensgericht zijn. Dwergpapegaaien kunnen ook met z’n tweeën gehouden worden; ze trekken dan meer naar elkaar toe. Je kunt een dwergpapegaai wat simpele trucjes leren, maar praten doen ze over het algemeen niet. De meeste kleurslagen dwergpapegaai worden geboren met een flinke zwarte vlek op de snavel, die naarmate ze ouder worden langzaamaan verdwijnt. Rond de 4 tot 5 maanden is de snavel niet langer zwart. Een dwergpapegaai kan 20 jaar oud worden.

Forpus (muspapegaai)

Forpusjes (ook wel muspapegaaien genoemd) zijn de kleinste papegaaisoort die je als huisdier kunt houden. Er is hier echt sprake van klein maar fijn; in dat kleine lichaampje van 20 tot 30 gram zit minstens net zoveel persoonlijkheid als in een amazonepapegaai! De muspapegaai heeft zelf niet altijd goed door hoe klein hij is, en kan zich soms agressief opstellen naar andere vogels. Een goede opvoeding is dan ook erg belangrijk. De forpus is een uitstekende papegaaiensoort voor mensen die klein wonen en toch een “echte” papegaai willen: de forpus kan goed trucjes leren en fluit met zijn piepkleine snaveltje de oren van je kop! Sommige forpusjes kunnen ook goed praten, en tot wel 100 woorden leren. Forpuspapegaaien zijn geschikt voor gezinnen, ook met kleine kinderen. Leer de kinderen dan wel om voorzichtig met het beestje om te gaan – door hun kleine formaat zijn ze nogal kwetsbaar. Een forpuspapegaai wordt 20 tot 30 jaar oud.

Kleine parkietsoorten

Onder de kleine parkietsoorten vallen onder andere de Katharinaparkiet, de Bourkes parkiet en de grasparkiet (op de foto). Kleine parkietjes zijn goede huisdieren voor beginners omdat ze erg welwillend en zachtaardig zijn. Bijten zit niet zo in hun natuur. Het zijn daarom ook leuke papegaaien voor gezinnen met kinderen. Kleine parkietjes zijn best wel stil, en kunnen prima als huisdier gehouden worden in een appartement. Praten kunnen ze niet, fluiten wel. Grasparkietjes worden meestal een jaar of 8; de katharinaparkiet kan wel 15 jaar worden.

Valkparkiet

De valkparkiet is een van de meest populaire huisdieren ter wereld – en terecht! Het zijn intelligente kleine vogeltjes die erg sociaal zijn, zowel naar soortgenoten als naar mensen. Valkparkieten zijn goed te trainen en leren dolgraag trucjes. Praten doen ze niet, jouw deuntjes nafluiten kunnen ze wel leren. Ze hebben veel aandacht nodig, maar zijn daarin niet kieskeurig. Aaien, spelen, knuffelen, trucjes doen: alles is leuk. Valkparkieten zijn perfecte huisdieren voor gezinnen met (kleine) kinderen. Sommige valkparkieten kiezen een ‘favoriet mens’, maar blijven daarbij wel sociaal naar de andere gezinsleden. Een valkparkiet leeft ongeveer 35 jaar.

Caique (Pionites)

Caiques zijn energieke papegaaien met een grote persoonlijkheid. Ze zijn niet zo geschikt voor beginnende vogelhouders. Caiques zijn ondeugend, koppig en soms bijterig. Het is daarom belangrijk dat ze goed worden opgevoed en dat er consequente grenzen worden gesteld. Ervaren vogelhouders vinden in een caique papegaai een geweldige kameraad die zowel dol is op knuffelen als op spelen. Met hun ondeugende streken is geen enkele dag hetzelfde. Caiques kunnen redelijk wat lawaai maken, en zijn daarom geen goede huisdieren voor in een flat of appartement. Ze worden tot 25 jaar oud.

Grote parkietsoorten

Onder de grote parkietsoorten vallen onder andere de monniksparkiet, grote Alexanderparkiet, pruimekopparkiet, Rosella (op foto), halsbandparkiet, Lord Derby parkiet en regentparkiet. Net als de kleinere parkietsoorten zijn deze vogels sociale en zachtaardige huisdieren die geschikt zijn voor beginners. Over het algemeen kunnen ze beter praten dan hun kleinere tegenhangers; daartegenover staat dat ze ook meer lawaai maken en daarom minder geschikt zijn voor in een flat. Een uitzondering hierop is de Rosella; Rosella’s zijn meestal niet zo praatgraag en wat stiller. Grote parkietsoorten worden tussen de 25 en 30 jaar oud.

Lori

Lori’s zijn allemansvrienden en echte acrobaten. De kleurrijke papegaaien zijn sociaal naar het eigen gezin, maar krijgen vaak ook maar al te graag aandacht van visite (of van de postbode, de loodgieter, etc.). Lori’s kunnen erg goed praten en liedjes fluiten. Toch zijn loripapegaaien minder geschikt als huisdier voor nieuwe eigenaren of voor vogelliefhebbers die graag een makkelijk huisdier willen. Hun voedingspatroon bestaat namelijk, in tegenstelling tot andere papegaaien, niet uit voornamelijk zaden. Lori’s in de natuur halen met hun borstelvormige tonguiteinde nectar en stuifmeel uit bloemen. Wanneer je een lori als huisdier hebt, dan zul je deze nectar moeten voeren. Tegenwoordig bestaan er gelukkig ook poeders die je met water mengt tot een soort nectarpapje. Dit papje moet minimaal een keer per dag, maar het liefst tweemaal daags ververst worden. Een lori kan 20 jaar oud worden.

Margrietjes (Pionus)

Margrietjes (pionuspapegaaien) zijn wat minder fel gekleurd dan veel andere papegaaisoorten, en worden daarom vaak over het hoofd gezien. Hartstikke jammer, want het zijn geweldige huisdieren die dol zijn op mensen. Het zijn stille en zachtaardige papegaaien die goed geschikt zijn voor beginnende vogelhouders en gezinnen met kinderen. Ze hechten zich niet sterk aan één persoon, maar zijn juist dol op iedereen in het gezin. Soms zijn margrietjes wat verlegen rondom mensen en dieren die ze niet kennen. Margrietjes kunnen redelijk goed napraten en nafluiten, maar ze hebben een zachte stem. Je moet dus wel goed luisteren! Pionuspapegaaien worden circa 35 jaar oud.

Poicephalus

Oké, “poicephalus” rolt niet echt lekker over de tong – gelukkig zijn de namen van de subsoorten wat makkelijker uit te spreken. Enkele soorten poicephalus zijn de bruinkoppapegaai, de roodbuikpapegaai, de Kaapse papegaai en de Jardinepapegaai (foto). De poicephalus maakt niet zoveel lawaai, en kan daarom best in een appartement of flat. De meeste soorten poicephalus kunnen goed praten. De poicephalus is speels, nieuwsgierig en vaak wat ondeugend. Deze soort papegaai is wat minder geschikt voor mensen die alleen wonen; het is belangrijk dat de vogel met meerdere mensen sociaal contact heeft. Gebeurt dit niet, dan kan de poicephalus erg eenkennig worden en gaan bijten naar andere mensen. Om diezelfde reden is het een minder geschikte vogel voor mensen met weinig ervaring. Poicephaluspapegaaien worden, afhankelijk van de subsoort, tussen de 25 en 40 jaar oud.

Pyrrhuraparkiet (conure)

Er bestaan 24 soorten pyrrhuraparkieten, waaronder de groenwangparkiet, Devillesparkiet, venezualaparkiet en karmozijnbuikparkiet (foto). De pyrrhuraparkiet kan erg sociaal en mensgericht zijn, mits je er genoeg tijd en moeite in stopt. Ze hebben echt dagelijks een paar uur aandacht nodig. Het zijn intelligente vogels die graag op onderzoek uitgaan, en die houden van knuffelen. Pyrrhura’s maken niet zoveel lawaai, en kunnen daarom ook in een kleinere woning gehouden worden. Ze kunnen wat woordjes leren, maar zijn geen enorme praters. Pyrrhuraparkieten worden circa 22 jaar oud.

Amazonepapegaai

Amazonepapegaaien zijn echte clowns die het liefst in het middelpunt van de belangstelling staan. Trucjes, praten, zingen… Een amazone doet alles voor aandacht! Helaas ook schreeuwen – een amazonepapegaai is dus niet geschikt voor in een klein en/of gehorig huis. Amazonepapegaaien zijn altijd in basis groen, met verschillende kleurslagen op het hoofd. Amazone’s zijn makkelijk te trainen en kunnen een grote woordenschat leren, evenals heel wat liedjes en deuntjes. Enige ervaring met vogels (of de wil om erover te leren) is wel gewenst, omdat de amazonepapegaai iets lastiger te voeren is dan andere papegaaien. Amazonepapegaaien zijn vatbaar voor een tekort aan Vitamine A, en krijgen daarnaast snel overgewicht. Een gezonde en zorgvuldig samengestelde voeding is vereist. Amazonepapegaaien kunnen ruim 50 jaar oud worden.

Aratingaparkiet (conure)

Aratingaparkieten zijn nauw verwant aan pyrrhuraparkieten (beide soorten vallen onder de Conures). De twee soorten hebben vergelijkbare eigenschappen, maar bij de aratinga zijn deze kenmerken uitvergroot. Een aratinga is groter, praat meestal meer, kan meer trucjes leren en is ook (heel) veel luider. Als een ware acrobaat hangt de aratinga het liefst (al dan niet schreeuwend) ondersteboven. Aratingaparkieten zijn grappige en gezellige huisdieren, maar wel voor mensen die genoeg ruimte hebben en wel wat lawaai kunnen verdragen.

Dwergara

Er vallen in de volksmond meerdere papegaaiachtigen onder de noemer ‘dwergara’, waaronder de Ara severus, de Hahn’s ara, de Illigers ara en de geelnekara. Laat je echter niet misleiden door het voorvoegsel ‘dwerg’ – deze vogels zijn kleiner dan gewone ara’s, maar zeker niet mini! Ara’s zijn zeer slimme papegaaien, ongeveer net zo slim als een peuter. Ze hebben ook het temperament van een jong kind: meestal vrolijk, speels en goedgehumeurd, maar een ara die zijn zin niet krijgt kan flink driftig worden. Ara’s moeten goed opgevoed worden, anders kunnen ze agressief zijn en gaan bijten. Ze hebben ook veel aandacht en vermaak (zoals speeltjes) nodig, anders gaan ze zich vervelen wat zich ook uit in agressie. Het zijn daarom wellicht niet de beste papegaaien voor beginners. Ara’s worden tot 50 jaar oud.

Edelpapegaai

Bij edelpapegaaien (Eclectus) zie je meteen of de vogel een mannetje of vrouwtje is. De mannetjes zijn namelijk felgroen gekleurd, met wat rode en blauwe veren in de vleugels en een gele snavel. Vrouwtjes zijn juist felrood, met blauwachtige vleugels en een zwarte snavel. De twee geslachten zien er zo verschillend uit, dat ze voor lange tijd zelfs werden aangezien voor twee compleet andere soorten papegaai! De veren van de edelpapegaai hebben een structuur die meer wegheeft van haar van dan veren. Edelpapegaaien zijn niet zo knuffelig. Ze zitten wel vaak graag bij mensen in de buurt, maar toekijken vanaf een afstandje vinden ze prima – ze hoeven niet zo in het midden van de belangstelling te staan. Edelpapegaaien hebben de mogelijkheid om goed te leren praten, al gebruiken de meeste edelpapegaaien hun talent liever om andere geluidjes na te leren bootsen (de deurbel, het piepje van de wasmachine, dat irritantje reclamedeuntje op de radio…). Verder kunnen ze flink luid zijn, maar zijn het meestal niet echt schreeuwers. De voeding van edelpapegaaien moet veel vitamine A en calcium bevatten, omdat ze hiervan wat meer nodig hebben dan andere soorten papegaaien. Daarnaast zijn edelpapegaaien ook vrij gevoelig voor lawaai en onrust. De stress die ze hierdoor ervaren kan zich uiten in verenplukken. De vogels zijn dus meer geschikt voor een eigenaar met ervaring. Edelpapegaaien worden tussen de 30 en 50 jaar oud.

Grijze roodstaartpapegaai

Grijze roodstaartpapegaaien zijn razend populair als huisdier. Ze maken niet veel lawaai, zijn erg sociaal naar mensen en zijn uiteraard ook erg mooi. Het is ook het papegaaienras dat het best kan praten – sommige grijze roodstaartpapegaaien kunnen zelfs 1000 tot 1500 woorden leren en in verschillende stemmetjes praten. Er bestaan twee populaire ondersoorten, de Congo en de Timneh. De Congo is lichtgrijs met een felrode staart (zoals op de foto), de Timneh is wat donkerder grijsblauw en heeft een bruinrode staart en een roodachtige snavel. De papegaaiensoort is erg gevoelig voor de stemming van de eigenaar en kan snel nerveus worden. Bovendien gaan ze zich door hun hoge intelligentie snel vervelen, dus je moet genoeg tijd aan het dier kunnen besteden en zorgen voor een interessante leefomgeving. Voor gezinnen met kleine kinderen is de grijze roodstaart minder geschikt, oudere kinderen kan wel prima. Grijze roodstaartpapegaaien worden circa 50 jaar oud.

Helaas is door wildvang de populatie grijze roodstaarten in de natuur flink kleiner geworden. Daarom staan grijze roodstaartpapegaaien in bijlage I van de CITES en op EU bijlage A. Dit houdt in dat de handel van dieren die in het wild gevangen zijn verboden is. Ook jongen van in het wild gevangen dieren mogen niet verhandeld worden. Als je een grijze roodstaartpapegaai hebt, dan moet je met papieren kunnen aantonen dat de vogel minstens van de tweede generatie nakweek is (dus, dat zowel de vogel zelf als de ouders van de vogel niet in het wild gevangen zijn). Ook moeten grijze roodstaartpapegaaien geringd of gechipt worden. Let hier op bij het kopen op overnemen van een grijze roodstaart. Ook als je de vogel gratis overneemt van een kennis of uit een opvang ben je verplicht de juiste papieren te hebben.

Kleine kaketoes

Onder de kleine kaketoesoorten vallen onder andere de Ducorp’s kaketoe, naaktoogkaketoe, citroenkuifkaketoe, Goffins kaketoe, roze kaketoe en Inka-kaketoe (foto). Ook valkparkieten zijn biologisch gezien kaketoes. Kaketoes zijn de meest uitbundige, aanhankelijke en luide vogels uit het papegaaienrijk. Het liefst knuffelt de kaketoe de hele dag met je. Dat is natuurlijk gezellig, maar de keerzijde hiervan is dat kaketoes erg jaloers kunnen worden wanneer je aandacht geeft aan andere huisdieren (of aan kinderen). Ze kunnen dan boos worden, hun kuif opzetten en soms zelfs bijten. Het zijn dus geen geschikte huisdieren voor gezinnen met jonge kinderen.

Ook maken kaketoes veel lawaai – echt heel veel lawaai. Een schreeuwende kaketoe produceert zonder al te veel moeite 130 decibel. Dat is luider dan de sirene van een brandweerwagen. Een kaketoe die zijn zin niet krijgt houdt dit prima een paar uurtjes vol. Dit maakt dat een gewoon woonhuis vaak al niet geschikt is voor een kaketoe. Door hun formaat hebben ze ook flink wat ruimte nodig. Kaketoes zijn ondeugend en vinden het ontzettend leuk om te vernielen en slopen. Voor vogelliefhebbers met een geschikte woning (bijvoorbeeld een vrijstaand huis op het platteland of een boerderij), héél veel tijd en aandacht en een flinke portie geduld, is de kaketoe een geweldig huisdier waar je onbeperkt mee kunt knuffelen en spelen. Kaketoes worden 60 to 70 jaar oud.

Kraagpapegaai

De kraagpapegaai is een vrij zeldzaam papegaaienras dat niet zo vaak als huisdier gehouden wordt. Het zijn emotioneel zeer gevoelige papegaaien die snel erg veel stress ervaren of zich bedreigd voelen. Ook kunnen kraagpapegaaien als ze niet goed opgevoed worden flink agressief uit de hoek komen. Angst of agressie bij de kraagpapegaai gaat gepaard met het opzetten van de nekveren in een soort waaier (oftewel kraag, vandaar de naam). Sommige kraagpapegaaien gaan door een fase waarin ze proberen hun eigenaar te intimideren door te bijten of schreeuwen. Het zijn dan ook geen geschikte huisdieren voor onervaren vogelhouders of voor gezinnen met kinderen.

De kraagpapegaai komt als huisdier in Nederland niet vaak voor, maar soms kom je er een tegen in een opvang of op een tweedehands marktplaats. Als je bereid bent om de vogel consequent en met veel geduld op te voeden en je je niet snel laat intimideren, dan kun je in de kraagpapegaai een loyale, sociale en gezellige vriend vinden die ook graag een praatje maakt. Kraagpapegaaien worden zo’n 40 jaar oud.

Ara

‘Normale’ ara’s (dus niet dwergara’s) zijn qua karakter en temperament vergelijkbaar met dwergara’s, maar ze zijn wel een heel stuk groter. Een volwassen ara kan wel anderhalve kilo wegen. Ara’s zijn zeer slimme papegaaien, ongeveer net zo slim als een peuter. Ze hebben ook het temperament van een jong kind: meestal vrolijk, speels en goedgehumeurd, maar een ara die zijn zin niet krijgt kan flink driftig worden. Ara’s moeten goed opgevoed worden, anders kunnen ze agressief zijn en gaan bijten. Ze hebben ook veel aandacht en vermaak (zoals speeltjes) nodig, anders gaan ze zich vervelen wat zich ook uit in agressie. Het zijn daarom wellicht niet de beste papegaaien voor beginners. Ara’s worden tot 50 jaar oud.

Grote kaketoes

De Molukkenkaketoe,  grote geelkuifkaketoe, witkuifkaketoe, blauwoogkaketoe en zwarte kaketoe oftewel palmkaketoe (foto) vallen onder de grote kaketoes. Kaketoes zijn de meest uitbundige, aanhankelijke en luide vogels uit het papegaaienrijk. Het liefst knuffelt de kaketoe de hele dag met je. Dat is natuurlijk gezellig, maar de keerzijde hiervan is dat kaketoes erg jaloers kunnen worden wanneer je aandacht geeft aan andere huisdieren (of aan kinderen). Ze kunnen dan boos worden, hun kuif opzetten en soms zelfs bijten. Het zijn dus geen geschikte huisdieren voor gezinnen met jonge kinderen.

Ook maken kaketoes veel lawaai – echt heel veel lawaai. Een schreeuwende kaketoe produceert zonder al te veel moeite 130 decibel. Dat is luider dan de sirene van een brandweerwagen. Een kaketoe die zijn zin niet krijgt houdt dit prima een paar uurtjes vol. Dit maakt dat een gewoon woonhuis vaak al niet geschikt is voor een kaketoe. Door hun formaat hebben ze ook flink wat ruimte nodig. Kaketoes zijn ondeugend en vinden het ontzettend leuk om te vernielen en slopen. Voor vogelliefhebbers met een geschikte woning (bijvoorbeeld een vrijstaand huis op het platteland of een boerderij), héél veel tijd en aandacht en een flinke portie geduld, is de kaketoe een geweldig huisdier waar je onbeperkt mee kunt knuffelen en spelen. Kaketoes worden 60 to 70 jaar oud.