Een kat waar je geen allergie van krijgt; zou het mogelijk zijn? Voor mensen met een kattenallergie die graag een kat willen is een anti-allergische kat ideaal. Maar bestaan hypoallergene katten eigenlijk wel?
Inhoudsopgave
Kattenallergie: hoe komt het?
Ongeveer 10% van de mensen heeft een allergie voor katten. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is het niet de vacht van de kat die een allergische reactie opwekt.
In 90% van de gevallen wordt de kattenallergie veroorzaakt door het eiwit Fel D1. Dit is een eiwit dat voorkomt in het speeksel, de urine en de tranen van een kat. Eem molecuul Fel D1 is erg klein en licht, en kan daardoor erg lang in de lucht blijven zweven. Daarnaast zijn de moleculen ook vrij plakkerig. Ze hechten zich makkelijk aan kleding en meubilair.
Fel D1 wordt in mindere mate ook aangemaakt in de huid van een kat. Daarom kunnen huidschilfers van katten ook een allergische reactie opwekken. Dit soort huidschilfertjes blijven vaak kleven aan uitvallende kattenharen. Mensen kunnen dus wel allergisch reageren op kattenharen, maar dit komt eerder door de schilfertjes die eraan kleven dan door de haren zelf.
Symptomen van allergie voor katten
Iemand die reageert op Fel D1, kan last krijgen van verschillende klachten. Acute klachten van een kattenallergie (dit zijn klachten die binnen een paar minuten na blootstelling optreden) zijn:
- Niezen
- Jeukende neus en ogen
- Een loopneus
- Benauwdheid
Enkele uren na blootstelling ontstaan er ook andere klachten. Deze symptomen kunnen, wanneer iemand met kattenallergie met katten in aanraking blijft komen, na verloop van tijd ook chronisch worden.
- Verstopte neus
- Rode, tranende ogen
- Overgevoelige luchtwegen
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
- Koortsachtig gevoel
Iemand met allergie die zelf een kat heeft, heeft na een tijdje misschien niet eens door dat de reactie veroorzaakt wordt door de kat. De chronische klachten bouwen zich op en staan op de voorgrond, waardoor acute klachten bij contact met de kat niet meer opvallen.
Bestaan er katten waar je niet allergisch voor kunt zijn?
Anti-allergische katten bestaan niet; hypoallergene katten wel. Wat is dan het verschil tussen anti-allergisch en hypoallergeen?
Het woordje ‘hypo’ is Grieks voor ‘minder’. Hypoallergene katten produceren minder allergenen dan andere katten. Minder – maar niet geen. Iemand met een kattenallergie kan dus zelfs bij hypoallergene katten last krijgen van klachten.
Hoe weet je dan of een hypoallergene kat voor jou geschikt is? Helaas is daar geen eenduidig antwoord op te geven. Heb je slechts een zeer lichte vorm van kattenallergie, dan kan een hypoallergeen kattenras voor jou een uitkomst zijn. Begin je al te tranen en niezen wanneer iemand met wat kattenhaar op zijn kleding naast je staat, zonder dat de kat zelf maar in de buurt is? Dan is de kans groot dat je ook bij een hypoallergene kat last krijgt van je allergie.
Allerca: dé hypoallergene kat?
In 2006 claimde het Amerikaanse bedrijf Allerca Lifestyle Pets een speciale kat gefokt te hebben die anti-allergisch zou zijn. Het ras had een aangepaste vorm van het eiwit Fel D1 dat geen allergische reactie zou opwekken. Het bedrijf fokte dit kattenras, de Allerca, als perfecte kat voor allergische mensen. Ondanks de hoge prijs voor de kat (tussen de $4.000 en $28.000!) was er binnen de kortste keren een wachtlijst van meer dan een jaar voor zo’n Allerca-kat.
Een kat waar je niet allergisch voor kunt zijn: het leek te mooi om waar te zijn. Helaas was het dat ook. Allerca Lifestyle Pets weigerde hun katten onafhankelijk te laten testen, en had daarnaast nog heel wat geheimen. Zo wist eigenlijk niemand waar het bedrijf zich bevond, wie er werkte, wie de investeerders waren, hoeveel katten er gefokt werden – of waar die katten eigenlijk waren.
Na verloop van tijd bleek dat het veel van deze beloofde (en vooraf betaalde!) katten helemaal niet geleverd werden. Bovendien bleek de oprichter van het bedrijf, Simon Brodie, nogal een verleden te hebben. Zo zat hij eerder een gevangenisstraf uit voor zeven veroordelingen van fraude. In totaal leek Brodie zo’n 10 bedrijven te hebben of gehad te hebben, die allemaal uiteindelijk opgedoekt werden door fraude of doordat Brodie er met het geld van zijn investeerders vandoor ging.
In reactie op de ophef besloot Allerca Lifestyle Pets in 2010 om te stoppen met fokken en zich in plaats daarvan te gaan richten op diergeneeskundige technologie. De al betaalde katten zouden alsnog geleverd worden, maar hier kwam nooit iets van terecht. Het bedrijf verdween langzaam van de radar. Er kwam steeds meer bewijs in de fraudezaken tegen Simon Brodie. Hij ontvluchtte de Verenigde Staten en woont nu, naar het schijnt, onder een andere naam in Engeland.
Onderzoeksbedrijf Indoor Biotechnologies wist uiteindelijk in 2013 vier Allerca-katten op te sporen die wél geleverd waren. Uit hun testen bleek dat de katten niet hypoallergener waren dan de standaard huiskat.
Hypoallergene kattenrassen
Katten die helemaal geen allergie opwekken bestaan dus niet. Er zijn wel enkele rassen die minder Fel D1 produceren, of een net andere vorm die voor minder klachten kan zorgen.
Sphynx
De meest bekende hypoallergene kat is waarschijnlijk de Sphynx. De sphynx lijkt helemaal kaal, maar is niet geheel haarloos. De huid van een sphynx is namelijk bedekt met korte donshaartjes. Wanneer je een sphynx aait voelt het dus niet helemaal glad, maar eerder als een perzik!
De weinige beharing van de sphynx zorgt voor nagenoeg geen ronddwarrelende haren door huis. Bovendien blijven er wanneer een sphynx zich wast, amper allergenen in de vacht hangen. Een sphynx kan dus een prima kat zijn voor allergische mensen (wanneer hun klachten niet te erg zijn).
Peterbald
De Peterbald (letterlijk vertaald: de kale uit Petersburg) is een vrij nieuw kattenras. In 1944 begon een Russische kattenfokker met het ontwikkelen van dit ras door haarloze katten te kruisen met de Oosterse Korthaar. De Peterbald lijkt dus qua uiterlijk heel erg op de Oosterse Korthaar, maar dan naakt. Rasverenigingen zien de Peterbald het liefst zo haarloos mogelijk. Wellicht is de Peterbald daarom de meest hypoallergene kat.
Siberische kat
De Siberische kat, ook wel Siberische boskat, is een groot kattenras dat erg lijkt op de Noorse boskat en de Maine Coon. Het ras wordt erkend als Russisch kattenras, al is de kat oorspronkelijk waarschijnlijk ontstaan in Siberië. Het is een eeuwenoud kattenras dat ontstaan is zonder fokprogramma’s.
De Siberische kat heeft een lange, weelderige vacht en lijkt daarom op het eerste oog niet bepaald hypoallergeen. Toch zijn het goede katten voor mensen met een lichte kattenallergie. Dit komt omdat de Siberische boskat minder Fel D1 aanmaakt dan andere katten. De Siberische kat heeft dus ondanks zijn prachtige lange vacht veel minder Fel D1 in zijn huidschilfers.
Leuk weetje: de Neva Masquerade is eigenlijk ook een Siberische kat. Neva Masqueradekatten zijn Siberische katten met een speciaal kleurpatroon, colorpoint. Omdat het gen voor deze kleurvariant niet voorkwam bij de alleroudste bloedlijnen wordt de Neva Masquerade door sommige rasverenigingen gezien als een apart kattenras.
Bengaal
De Bengaal is een hybride kattenras dat ontstaan is uit een kruising tussen huiskatten en wilde katten, net als de Savannah. Het ras heeft het uiterlijk van de wilde Bengaalse tijgerkat, maar is het formaat van een huiskat.
De vacht van een Bengaal is kort en stug, en heeft meer weg van een pels dan van een kattenvacht. Een Bengaal verliest maar weinig haren; de meeste haren slikt hij tijdens het wassen zelf in.
Bengalen wassen zichzelf wel veel en vaak. Daarom hebben sommige mensen alsnog last van allergieën, door het speeksel wat in de vacht blijft zitten. Over de hypoallergene eigenschappen van de bengaal zijn dus niet alle fokkers en wetenschappers het eens.
Oosterse korthaar
Oosterse kortharen zijn nauw verwant aan de siamees. Dit kattenras met enorme oren heeft een hele fijne en korte vacht. De Oosterse korthaar verliest slechts weinig haar. Zeker bij regelmatig borstelen laat een Oosterse korthaar amper haar in huis achter. Het kan daarom een geschikt kattenras zijn voor allergische mensen.
Balinees
De Balinees lijkt sterk op de Oosterse Korthaar, maar verschilt in de lengte van hun vacht. Waar Oosterse kortharen (de naam zegt het al) een hele korte vacht hebben, zijn Balinezen juist langharig. Daarnaast heeft de Balinees een kenmerkende zijdezachte pluimstaart.
Toch is de Balinees een van de meest hypoallergene kattenrassen. Balinezen produceren namelijk veel minder van het eiwit Fel D1 in hun huid dan andere kattenrassen.
Blauwe Rus
Net als de Siberische kat en de Balinees produceert de Blauwe Rus minder van het eiwit Fel D1. Volgens sommigen is de Blauwe Rus zelfs de kat die het minste Fel D1 produceert en daarom het meest hypoallergeen is.
De Blauwe Rus heeft wat uiterlijk betreft wat weg van de Britse Korthaar. Het kattenras dankt zijn naam aan de bijzondere grijsblauwe vachtkleur. Naast heel mooi is de vacht van de Blauwe Rus ook ontzettend zacht. Het kattenras is ook te herkennen aan hun prachtige groene ogen.
Cornish Rex
De Cornish Rex is een kattenras uit het Engelse Cornwall. De eerste Cornish Rex werd in 1950 op een boerderij geboren. Zijn moeder en de andere kittens in het nestje hadden een gewone vacht, maar deze kitten (die Kallibunker werd genoemd) zat vol met kleine krulletjes. Zijn eigenaresse vermoedde dat het om een recessief gen ging en kruiste Kallibunker en zijn nakomelingen onder andere met Oosterse Kortharen en Siamezen tot de Cornish Rex zoals we die vandaag de dag kennen.
De Cornish Rex wekt minder allergieën op omdat zijn vacht uit alleen een ondervacht bestaat. Bij de meeste katten groeit er boven de ondervacht een langere bovenvacht. Bij de Cornish Rex is dit niet het geval. Cornish Rexkatten hebben minder haar (en verliezen dus ook minder haar) dan andere katten. Bovendien hoeven ze zich minder vaak te wassen, en blijft er in de korte vacht minder speeksel (met daarin eiwit Fel D1) achter. Door de bijzondere vacht is de Cornish Rex heel erg zacht.
Devon Rex
De Devon Rex is een Engels kattenras met een enigszins gekrulde vacht. Het kattenras stamt af van de bovengenoemde Cornish Rex. Het grootste verschil tussen de twee is dat de Devon Rex een nog kortere vacht heeft dan de Cornish Rex. De Devon Rex verhaart dus nóg minder en is nog hypoallergener dan de Cornish Rex.
LaPerm Rex
De LaPerm is een Amerikaans kattenras dat valt onder de rexkatten. De eerste LaPerm werd in 1982 geboren op een boerderij in Oregon. Net als bij de Cornish Rex werd de eerste LaPerm in een ‘gewoon’ nest geboren. De kitten was bij geboorte kaal, maar ontwikkelde naarmate hij ouder werd zachte krullen.
De LaPerm heeft net als de andere Rexsoorten alleen een ondervacht. Ze hebben en verliezen dus minder haar dan andere katten. Ook blijft er wanneer de LaPerm zich wast, minder speeksel in de vacht achter. Dit maakt dat de LaPerm gezien wordt als een hypoallergeen kattenras.
Er bestaan zowel kort- als langharige LaPerm katten. Op de afbeelding zie je beide soorten; links kortharig, rechts langharig.
Tips tegen kattenallergie
Ook wanneer je een speciale kat tegen allergie hebt, zijn er extra maatregelen die je kunt nemen om eventuele klachten te voorkomen en verminderen.
- Gladde vloer. In tapijt kunnen zich heel wat huidschilfers ophopen. Een gladde vloer, zoals laminaat of zeil, houdt minder allergiedeeltjes vast. Bovendien zijn gladde vloeren ook makkelijk nat af te nemen.
- Stofzuigen. Regelmatig stofzuigen vermindert sterk het aantal allergie-opwekkende deeltjes in huis. Vooral een stofzuiger met HEPA of Anti-Allergiefilter is erg handig. Houdt er wel rekening mee dat direct na het stofzuigen, je allergie juist erger kan worden. Er dwarrelen dan namelijk meer schilfertjes door de lucht. Je kunt dus het best stofzuigen voordat je de deur uitgaat, zodat de stofjes terwijl je weg bent kunnen neerdwarrelen.
- Borstelen. Door je kat een paar keer per week te borstelen voorkom je dat er overal in huis haren (en dus ook huidschilfers) komen te liggen.
- Slaapkamerdeur dichthouden. Hoe gezellig ook, als je last hebt van allergie voor je kat kun je deze beter niet op de slaapkamer laten.
- Tabletten. Tabletten tegen hooikoorts en andere allergieën kunnen allergische reacties verminderen. Zulke tabletten zijn geen oplossing voor de lange termijn, maar kunnen wel helpen wanneer je klachten tijdelijk erger zijn. Je kunt deze tabletten gewoon kopen in de supermarkt of bij de Kruidvat, Etos of een andere drogist. Uiteraard zijn ze ook online te bestellen, onder andere via bol.com.